رب های پر فایده در سفره خانواده ایرانی
دکتر مریم تقوی شیرازی متخصص طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی ایران در مطلبی علمی به موضوع رب، شیوه های طبخ و خواص درمانی آن پرداخت.
به گزارش روابط عمومی دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی ایران، دکتر مریم تقوی شیرازی متخصص طب ایرانی در خصوص شیوه طبخ و فواید درمانی رب از دیدگاه طب ایرانی آورده است:
رب، آب گرفته شده از میوه است که با آتش ملایم تدریجا غلیظ شده و به قوام می آید. اگر به آن عسل، شکر یا شیره انگور افزوده شود ماندگاریش بیشتر می شود. رب گوجه فرنگی و انار در آشپزی ما ایرانی ها زیاد مورد استفاده قرار می گیرد.
سیب، به، نارنج، آلو، گوجه سبز، خرمالو و حتی بعضی گیاهان دارویی مثل میوه مورد و نسترن هم می توانند به صورت رب درآمده و مزین سفره ما شوند یا به عنوان یک فرآورده دارویی مورد استفاده قرار گیرند. اگر رب را غلیظ‌تر درست کنیم و در یک سینی پهن کرده تا خشک شود، لواشک با طعم های متنوع و پر از خاصیت برای سنین مختلف تهیه می شود.
رب به از طبخ تا خواص درمانی:
تهیه رب از این میوه معطر و پرخاصیت دو روش دارد.
یکی روش سنتی است که با آب به تهیه می شود. تعدادی میوه به رسیده و معطر را خوب بشویید. سپس قطعه قطعه کرده و چند ساعت در آب بخیسانید. سپس آب به را گرفته، صاف کنید. سپس بر روی حرارت ملایم به روش بن ماری (حرارت غیرمستقیم) قرار داده تا بجوشد. حرارت دادن را تا زمانی که تقریبا یک چهارم آن باقی بماند ادامه دهید. با توجه به غلظت مناسب و کاهش رطوبت، این رب ماندگاری بیشتری دارد.
نکته:
- میوه به نسبت به میوه سیب، آب کمتری دارد، پس نیاز است برای تهیه رب از تعداد بیشتری به استفاده شود.
- باقیمانده (تفاله) به را دور نیاندازید. آن را با قدری شکر یا عسل و گلاب و هل به صورت مربا بپزید. اگر هم تمایل نداشتید به عنوان کود گیاهی وقتی خشک شد با خاک گیاهان آپارتمانی مخلوط کنید.
روش دوم و ساده: یکی دو عدد به رسیده را پس از شستن و پاک کردن پرزهایش، به قطعات کوچک خرد کنید. بخش‌های آسیب‌دیده و قهوه‌ای شده آن را جدا کنید. به را با مقدار کم آب در شعله ملایم و در زمان طولانی بپزید. همچنین می توانید قطعات کوچک به را درون یک ظرف پیرکس ریخته و به روش بم ماری بر روی حرارت بخار آبجوش به آهستگی بپزید. پس از پخت، به را کاملا له کرده و داخل یخچال بگذارید و در کمتر از یک ماه آن را مصرف کنید.
نکته:
در تهیه رب به مخصوصاً اگر قرار هست توسط خانم باردار مصرف بشود باید دقت کرد که هسته های به وارد نشوند. چون گلیکوزیدهای سیانوژنیک دارند که می توانند سمی باشند.
در سلامتکده های طب ایرانی، ربه به توسط متخصصین داروسازی سنتی و در شرایط کاملا استاندارد تهیه شده است و عرضه می گردد.
رب به کاربردهای متنوعی دارد:
- یک تقویت معده و هضم بی نظیر است.
- عطر و طعم خوش رب به باعث می شود که در تقویت مغز، قلب و رحم اثرات زیادی داشته باشد.
- آرامبخش و ضد اضطراب است.
- با اثر قبضی که دارد می تواند در کاهش خونریزی بویژه در دوران قاعدگی موثر باشد.
- اگر یک قاشق مرباخوری از آن بعد از وعده های اصلی غذا مصرف شود، علاوه بر کاهش رفلاکس و تهوع، در تحریک حرکات روده و دفع راحت موثر است.
- در تهوع بارداری و افزایش تحمل معده برای دریافت غذا نقش فوق العاده ای دارد. بانوان باردار که دچار سوء هاضمه و مشکلات گوارشی هستند، از رب به و سایر فرآورده ها و غذاهای حاوی به سود زیادی می برند.
- sp; در بانوان با مشکل سقط مکرر، رب به می تواند به عنوان حافظ جنین در دوران بارداری استفاده شود.
متخصصین طب ایرانی در سال های اخیر پژوهش های متعددی برای اثبات اثربخش بودن میوه به انجام دادند. نتابج این مطالعات در مجلات معتبر بین المللی به چاپ رسیده است:
- مقایسه اثربخشی رب به و راینیدین در کاهش رفلاکس در مادران باردار
Shakeri A, Hashempur MH, Mojibian M, Aliasl F, Bioos S, Nejatbakhsh F. A comparative study of ranitidine and quince (Cydonia oblonga mill) sauce on gastroesophageal reflux disease (GERD) in pregnancy: a randomised, open-label, active-controlled clinical trial. Journal of Obstetrics and Gynaecology. 2018 Oct 3;38(7):899-905.
- مقایسه اثربخشی ربه به و ویتامین B6 در کاهش تهوع و استفراغ بارداری
Jafari-Dehkordi E, Hashem-Dabaghian F, Aliasl F, Aliasl J, Taghavi-Shirazi M, Sadeghpour O, Sohrabvand F, Minaei B, Ghods R. Comparison of quince with vitamin B6 for treatment of nausea and vomiting in pregnancy: a randomised clinical trial. Journal of Obstetrics and Gynaecology. 2017 Nov 17;37(8):1048-52.
- مقایسه اثربخشی به و مفنامیک اسید در کاهش خونریزی قاعدگی و میزان هموگلوبین
Rahi P, Mirghafourvand M, Mohammad-Alizadeh-Charandabi S, Javadzadeh Y, Seidi S. Comparison of the effect of mefenamic acid and quince on the level of menstrual bleeding and hemoglobin: A randomized controlled clinical trial. European Journal of Integrative Medicine. 2016 Feb 1;8(1):67-72.
- مقایسه اثربخشی رب به و امپرازول در کاهش رفلاکس کودکان
Zohalinezhad ME, Imanieh MH, Samani SM, Mohagheghzadeh A, Dehghani SM, Haghighat M, Salehi A, Faridi P, Akbarzadeh AR. Effects of Quince syrup on clinical symptoms of children with symptomatic gastroesophageal reflux disease: a double-blind randomized controlled clinical trial. Complementary therapies in clinical practice. 2015 Nov 1;21(4):268-76.
