به گزارش روابط عمومی دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی ایران، دکتر مهدی شفیعی دانشجوی دکترای تخصصی طب سنتی ایرانی دانشگاه علوم پزشکی ایران در مطلبی علمی با موضوع میوه های فصل تابستان: آلبالو و گیلاس آورده است:

با رسیدن فصل تابستان و اوج گرما، خوردن میوه های تازه می تواند لذت بخش و نشاط آفرین باشد. آلبالو و گیلاس از میوه های تابستانی هستند که معمولا زودتر از سایر میوه های این فصل به بازار می آیند.

آلبالو و گیلاس دو میوه شناخته شده از خانواده آلبالو ( cherry ) هستند. آلبالو یا sour cherry میوه ای است که بصورت خوشه های دوعددی توسط بند خود به درخت متصل بوده، قرمز رنگ و رسیده آن طعمی شیرین ملس دارد. گیلاس یا sweet cherry معمولا به صورت خوشه های چند عددی و یا تک دانه توسط بندی به درخت متصل است و به رنگهای زرد و کهربایی تا قرمز کبود و حتی سیاه دیده می شود و رسیده آن طعم شیرین دارد.

این میوه ها دارای کالری نسبتا کمی هستند ( تقریبا 45تا50 کالری در صد گرم میوه) و میزان قند کمی هم دارند (8تا12 گرم در صد گرم میوه) و با وجود چربی و پروتئین کم از میزان فیبر مناسبی برخوردار هستند (2گرم در صد گرم میوه). میوه‌های خانواده آلبالو دارای میزان قابل توجهی از ویتامین های محلول در آب (ویتامینهای گروه ب و ث) و همچنین مقدار مناسبی از ویتامین آ و بتاکاروتن هستند.

این میوه ها دارای میزان سدیم بسیار اندکی بوده و در عوض مقدار قابل توجهی پتاسیم دارند. این موضوع باعث می شود که در تنظیم فشارخون نقش موثری داشته و برای بیماران مبتلا به فشارخون بالا مناسب باشند.

شاخص گلاسمیک پایین (حدود 25) این میوه ها باعث می شود که میزان قند خون و ترشح انسولین بخوبی مدیریت شده و بنابراین میوه های مناسبی برای افراد دیابتی هستند.

 میزان قابل توجه ترکیبات پلی فنلی و آنتوسیانین (حدود 180 میلی گرم در صد گرم میوه) موجب خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی در این میوه شده و می تواند در پیشگیری و کنترل بیماریهای التهابی و بروز سرطان‌ها اثرگذار باشد.

همچنین این میوه ها به علت داشتن ملاتونین و سروتونین می توانند در تعدیل و ایجاد خواب راحت نقش موثری داشته باشند.

آلبالو و گیلاس موجب کاهش میزان اسید اوریک در خون و بدن شده و ضمن کمک به بهبود علایم و کاهش درد و تورم مفاصل در بیماران مبتلا به نقرس در پیشگیری از آنهم کمک کننده هستند.

در کتب و منابع طب ایرانی از این میوه با نام قراصیا، قراسیا، حب الملوک یاد شده است و دارای دو نوع شیرین یا همان گیلاس و ترش یا همان آلبالو یا آلوبالو بوده است.

گیلاس دارای طبع گرم و تر بوده و می تواند در رفع خشکی ناحیه حلق و گلو و رفع سرفه های خشک در این فصل کمک کننده باشد.

آلبالو دارای طبع سرد و خشک است و قاطع صفرا و دفع کننده آن بوده و در تسکین حرارت ناشی از صفرا و رفع تشنگی در افراد گرم مزاج موثر می باشد.

اما باید به این نکته توجه داشت که این میوه ها و خصوصا گیلاس می تواند باعث رخوت و سستی در عضلات معده شده و باعث افزایش رطوبت در معده و موجب ضعف آن گردد. لذا از مصرف آن خصوصا بعد از غذا باید اجتناب نمود و همچنین در مصرف آن زیاده روی نکرد. در افرادی که دچار بیماریهای معده و ضعف گوارش هستند مصرف این میوه ها ممکن است باعث تشدید علایم و بیماری گردد.

می توان برای بهره مندی از فواید این میوه ها آنها را بصورت فرآوری شده مانند کمپوت، شربت، لواشک، مربا استفاده نمود، البته باید به این نکته دقت داشت که مصرف فرآورده های شیرین شده مانند شربت و مربا در افراد مبتلا به دیابت بایستی محدود باشد.

استفاده از دم نوش گیلاس و آلبالو نیز می تواند یک روش مناسب استفاده از این میوه باشد. برای درست کردن آن کافی است که مقداری گیلاس یا آلبالو را از دم و هسته پاک کرده و در قوری ریخته به آن آبجوش اضافه نموده و اجازه داده شود تا حدود 20 دقیقه با حرارت ملایم دم بکشد.

همچنین می توان از آلبالو در تهیه خورش ها و خوراک ها بعنوان چاشنی استفاده نمود.

آلبالوپلو یک غذای بسیار خوشرنگ و خوشمزه است که در این فصل می تواند یک وعده غذایی دلچسب باشد. این پلو را میتوان بدون گوشت یا با گوشت مرغ یا گوشت قرمز طبخ نمود.

طرز تهیه آلبالوپلو با گوشت مرغ:

1. ابتدا ران مرغ را همراه با برش کوچکی از پیاز، مقداری زردچوبه و فلفل سیاه بر روی شعله گاز بگذارید تا بپزد.
2. برنج را نیز همراه با نمک خیس کنید.
3. سپس پیاز را به حالت خلالی خرد و با مقداری روغن سرخ کنید.
4. در این فاصله هسته‌های آلبالو را جدا کنید.
5. بعد از اینکه ران مرغ پخت آن را ریش ریش کنید و به پیاز طلایی اضافه کنید.
6. مرغ را با پیاز تفت دهید و زردچوبه و فلفل را به آن اضافه کنید.
7. شکر، زعفران و کره را به مخلوط مرغ اضافه کنید. دراین مرحله می توانید کمی هم ازخلال‌هایی مانند بادام یا پسته اضافه کنید و درب ظرف را بگذارید تا با حرارت ملایم کمی بپزد.
8. بعد از اینکه برنج را آبکش کردید، در دیگ مناسب یک لایه برنج، یک لایه آلبالو بی هسته و یک لایه از مرغ را بریزید.
9. اینکار را تاجایی که مواد تمام شود انجام دهید.
10. سپس درب ظرف را بگذارید تا پلودم بکشد.

 ** می توان گوشت را حذف نمود و یا بجای گوشت مرغ از گوشت قرمز چرخ شده یا از کوفته قلقلی استفاده نمود.

**در این غذا میتوان شکر را حذف نمود. دراین صورت بهتر است که آلبالوها کاملا رسیده باشند و البته طعم غذا اندکی ملس خواهد بود

** می توان از مربای آلبالو هم برای طبخ این پلو استفاده کرد.

منابع:

• کتاب مخزن الادویه، حکیم محمد حسین عقیلی خراسانی
• کتاب از سیر تا پیاز آشپزی، نجف دریابندری
• سایت علمی: https://www.webmd.com/diet/health
• سایت علمی: https://health.clevelandclinic.org