نتایج حاصل از پژوهش‌های علمی، به‌ویژه کارآزمایی‌های بالینی که بر اساس شرایط کاملاً استاندارد و اخلاقی اثربخشی یک دارو یا مداخله درمانی را در گروهی از داوطلبان یا بیماران می‌سنجند، در سراسر دنیا بسیار ارزشمند است.

در بخش جدید مجله "تندرستی طب ایرانی و مکمل" قصد داریم به معرفی مطالعات مختلف پژوهشگران ایرانی در این زمینه که در مجلات معتبر داخلی و خارجی منتشر شده‌اند، بپردازیم.

هر آنچه بهتر است درباره عناب بدانیم

عناب، میوه‌ای با ارزش غذایی و درمانی فراوان، بومی ایران به‌ویژه استان خراسان جنوبی است. این میوه علاوه بر فواید سلامت‌محور، از نظر اقتصادی و اجتماعی نیز برای کشور ما سودمند است. مواد مغذی متنوع موجود در عناب، آن را به‌عنوان یک "قرص ویتامین طبیعی" در جهان معرفی کرده است.

ایران به‌عنوان دومین کشور تولیدکننده عناب پس از چین، پژوهش‌های متعددی در این حوزه انجام داده است. برخی از این پژوهش‌ها که برگرفته از متون کهن طب و داروسازی سنتی ایران است، نتایج ارزشمندی به همراه داشته‌اند. در ادامه به بخشی از این نتایج می‌پردازیم:

بخش اول: عناب و اثرات آن در درمان یبوست کودکان

یبوست یکی از شایع‌ترین مشکلات گوارشی در کودکان است و درصد قابل توجهی از مراجعات به پزشکان اطفال را شامل می‌شود. این بیماری نه‌تنها از نظر جسمی، بلکه از نظر روانی و اجتماعی نیز می‌تواند چالش‌برانگیز باشد و نیازمند توجه ویژه والدین و پزشکان است.

در سال 2018، گروهی از متخصصان اطفال، طب و داروسازی سنتی در دانشگاه علوم پزشکی ایران، مطالعه‌ای بر روی 128 کودک 2 تا 12 ساله با یبوست عملکردی انجام دادند. در این مطالعه، رب عناب به روشی استاندارد از تغلیظ عصاره عناب تهیه و به‌صورت خوراکی با دوز 0.5 میلی‌لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، دو بار در روز به مدت 4 هفته تجویز شد.

نتایج مطالعه:

• مصرف رب عناب می‌تواند درمانی مناسب، ایمن و جایگزین برای شربت ملین پلی‌اتیلن گلایکول (PEG) باشد.
• عناب به دلیل داشتن موسیلاژ، فیبر بالا و کربوهیدرات‌های محلول در آب، فعالیت روده را بهبود می‌بخشد و در کاهش یبوست مؤثر است.
• طعم خوشایند و شیرین رب عناب، همراه با مواد مغذی و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در آن، باعث پذیرش بالای کودکان و والدین نسبت به شربت PEG می باشد.

این مطالعه در سال 2023 در مجله معتبر "The Iranian Journal of Pediatrics" منتشر شده است.

Yousefi A, Behnoud N, Ghobadi A, Amini Behbahani F, Norouzi E. Jujube Versus Polyethylene Glycol for Maintenance Treatment of Pediatric Functional Constipation: A Randomized Clinical Trial. Iran J Pediatr. 2023;33(4): e131550. 

https://doi.org/10.5812/ijp-131550.

تهیه و تنظیم:

دکتر مریم تقوی شیرازی

پزشک و متخصص طب ایرانی