مشاور وزير و مدير کل دفتر طب سنتي وزارت بهداشت، با سخنراني پيش از خطبه‌هاي نماز جمعه در روز جهاني بهداشت، بر اهميت اصلاح سبک زندگي و توجه به سلامت معنوي، به عنوان دو امر مهم در پيشگيري از بروز بسياري بيماري‌ها تاکيد کرد.

به گزارش روابط‌عمومي معاونت طب سنتي وزارت بهداشت، دکتر محمود خدادوست، مشاور وزير و مدير کل دفتر طب سنتي وزارت بهداشت، در سخنراني پيش از خطبه‌هاي نماز جمعه روز گذشته -18 فروردين ماه- که از سوي سازمان جهاني بهداشت به نام روز جهاني بهداشت و روز سلامتي ناميده شده است، با اشاره به حديثي از پيامبر اکرم^(ص) و تاکيد بر غفلت انسان از دو نعمت تندرستي و امنيت تا زمان برخورداري از آن‌ها، از اهميت دولت يازدهم به امر سلامت و قرار دادن آن در رديف سه اولويت اول کشور، به عنوان اتفاقي مبارک ياد کرد و گفت: طرح تحول در نظام سلامت، با سه هدف عمده کاهش پرداختي هزينه‌هاي درمان از جيب مردم، تسهيل دسترسي مردم به متخصصان و توسعه زيرساخت‌هاي حوزه بهداشت و درمان کار خود را آغاز کرد و ان‌شاءالله با قوت هم به راه خود ادامه مي‌دهد.

وي چالش اصلي سلامت در جهان را از نگاه سازمان جهاني بهداشت، بيماري‌هاي غير واگير و در راس آن‌ها بيماري‌هاي قلبي و عروقي، فشار خون، ديابت، چاقي، سرطان‌ها، اعتياد به مواد مخدر و مانند آن عنوان کرد و افزود: سازمان جهاني بهداشت، مهم‌ترين علت شيوع اين بيماري‌ها را سبک زندگي غلط و بهترين و موثرترين راه مداخله و درمان و پيشگيري از آن‌ها را اصلاح سبک زندگي مي‌داند.

مدير کل دفتر طب سنتي وزارت بهداشت سپس با اشاره يکي از آيات قرآن کريم مبني بر اينکه هر آنچه براي مردم سودمند باشد، روي زمين خواهد ماند، ماندگاري طب سنتي و استفاده از ظرفيت‌هاي آن در ميان مردم را با وجود حذف آن از نظام آموزشي پزشکي رايج در 150 سال پيش، به سبب همين آيه تفسير کرده و پزشکي را از نگاه حکماي طب سنتي، چنين تعريف کرد: پزشکي پيشه‌اي بود که تندرستي آدميان نگاه دارد و چون تندرستي برود، به علم و عمل آن را بازدارد.

وي افزود: حکماي طب سنتي به زيبايي بحث اصلاح سبک زندگي را هزاران سال پيش بيان کرده‌اند و از نگاه آنان، وظيفه پزشک، ارائه توصيه‌ها و تدابيري براي حفظ سلامتي و تندرستي مردم است.

اسباب تندرستي و بيماري، شش اصل است

خدادوست در ادامه، به اسباب تندرستي و بيماري از نگاه سيد اسماعيل جرجاني در کتاب خوفي علايي اشاره کرد: سيد اسماعيل جرجاني 6 اصل را که شامل آب و هوا، خوردني‌ها و آشاميدني‌ها، خواب و بيداري، حرکت و فعاليت‌هاي بدني و ورزش، دفع مواد زايد از بدن و پاکسازي و حالات روحي رواني و اعراض نفساني است، به عنوان سته ضروريه و اسباب تندرستي و بيماري مطرح کرده است.

وي همچنين با اشاره به بيانات حکيم گيلاني در کتاب حفظ‌الصحه ناصري، رعايت نکردن طريق خوردن و آشاميدن و ترتيب آن و ساير امور سته ضروريه را علت قرارگيري اغلب اشخاص در معرض امراض و ناخوشي‌هاي مهلک و يا اظهار دايم کسالت و ضعف بنيه و درد استخواني و سوء هضم و اشتها دانست و گفت: اگر اين شش اصل در حالت تعادل باشند، باعث حفظ تندرستي و سلامتي است و اگر از تعادل خارج شوند، باعث بيماري است.

بسياري از آداب و عادات تغذيه‌اي موجود در باورهاي ما، پشتوانه حکيمانه دارد

مشاور وزير بهداشت با تاکيد بر اصل اصلاح سبک زندگي به عنوان مهم‌ترين اصل براي حفظ تندرستي و اتکاي طب سنتي بر دانش بومي و ظرفيت‌هاي داخلي، گفت: بپذيريم که استفاده از ظرفيت طب سنتي با اين نگاه و اين رويکرد، در راستاي اقتصاد مقاومتي است و به راحتي مي‌توانيم در نظام سلامت، از اين ظرفيت به صورت ضابطه‌مند، قانون‌مند و حساب‌شده، استفاده کنيم.

وي فصل بهار را به علت رويارويي با گرماي ملايم بعد از اتمام سرماي زمستان و غليان، جوشش و انبساط اخلاط در بدن و انبساط عروق در اين فصل، عامل بروز بيماري‌هاي پوستي، جوش، دمل و آلرژي‌هاي فصلي دانست که با رعايت تدابير اين فصل، قابل کنترل خواهند بود.

خدادوست گفت: مهم‌ترين اصل در فصل بهار، پاکسازي بدن و يکي از مهم‌ترين اصول پاکسازي بدن، برخورداري از لينت مزاج مناسب و اجابت مزاج به ازاي مصرف هر وعده غذاي اصلي است، درحالي‌که يکي از معضلات امروز به علت کم‌تحرکي و تغذيه نادرست، يبوست است که در طب سنتي، ام‌الامراض(مادر تمام بيماري‌ها) ناميده مي‌شود.

وي استفاده از تدابير مرتبط با جلوگيري از يبوست و استفاده از خورش‌ها و آش‌هاي ملين و پرهيز از مصرف نوشيدني‌هاي گرمي‌بخش، خوراکي‌هاي تند و تيز و تلخ که حرارت بدن را بالا برده و غليان اخلاط را بيشتر مي‌کنند، براي کمک به پاکسازي بدن و حفظ وضعيت سلامتي مناسب دانسته و بر مصرف نوشيدني‌هاي خنک مانند شريت ريواس، عناب، نارنج، ليمو، به و زرشک، تاکيد کرد.

کم‌خوردن غذاهاي خون‌ساز و غذاهاي گوشتي، کيک، شيريني‌جات و خامه، به علت مواجهه با انبساط اخلاط در فصل بهار و در مقابل، مصرف انواع آش‌ها شامل آش‌هاي ساده بدون گوشت يا کم‌گوشت با چاشني‌هاي ترشي براي کاهش جوشش اخلاط، از ديگر توصيه‌هايي بود که مدير کل دفتر طب سنتي وزارت بهداشت، براي گذران بهتر فصل بهار، به آن‌ها اشاره کرد.

وي با تاکيد بر اينکه بسياري از آداب و عادات تغذيه‌اي که در باورهاي ما هست، پشتوانه حکيمانه دارد، مصرف کاهو و سکنجبين، سمنو، خوردن سوپ، ماء‌الشعير طبي، چلو گشنيز و کاسني‌شاه‌تره و مانند آن‌ها را نيز در فصل بهار مناسب دانست.

مساوي دانستن طب سنتي با حجامت، ظلم در حق طب سنتي است

مشاور وزير بهداشت با اشاره به باب شدن مصرف فست‌فود و انواع نوشابه‌هاي گازدار و مواد افزودني و خوراک‌هاي خشک در دنياي امروز، گفت: در قديم مي‌گفتند آشپز، زيرا کسي آشپز خوبي بود که آش را خوب بپزد اما در حال حاضر آش از زندگي ما حذف شده، درحالي‌که در گذشته، انواع آش‌ها متناسب با فصول، بيماري‌ها و سنين مختلف، توسط حکماي ما توصيه شده بود و از اين تدابير به راحتي مي‌توان براي کمک به پاکسازي بدن استفاده کرد.

وي سپس با اشاره به فرمايش اميرالمومنين^(ع)، چند اصل مهم را که رعايت آن‌ها حلال بسياري از مشکلات خواهد بود، بيان کرد: کسي که با معده پاکيزه و اشتهاي صادق و واقعي غذا بخورد، غذاي خود را خوب بجود و مانع دفع مواد زايد از روده خود نشود، تا زمان مرگ به هيچ بيماري‌اي مبتلا نمي‌شود.

خدادوست با تاکيد بر اينکه طب سنتي مساوي با حجامت نيست و اگر چنين تصور شود، در حق طب سنتي ظلم شده است، افزود: حجامت يکي از روش‌هاي پاکسازي در طب سنتي است و حتما بايد تحت نظر پزشک و با تجويز پزشک متخصص طب سنتي باشد، چراکه در حال حاضر يکي از معضلات ما ضعف قوه و ضعف بنيه است.

وي با بيان اينکه سبک غلط خوابيدن امروز ما که معمولا تا پاسي از شب بيدار هستيم و تا نزديک ظهر روز بعد مي‌خوابيم، بدترين حالت ممکن براي سلامتي است، خوابيدن قبل از نيمه‌شب(حدود 10 و 11 شب) و سحرخيزي و بيدار شدن قبل از طلوع آفتاب را توصيه حکما در اين خصوص دانست و افزود: حکما، خواب بين‌الطلوعين، خواب قبل از نماز مغرب و زمان طلوع آفتاب بسيار بد عنوان کرده و تنها يک خواب روز را توصيه کرده‌اند و آن قيلوله(خواب قبل از ناهار) به مدت نيم ساعت تا 45 دقيقه است، آن هم در ايام تابستان که روزها طولاني و هضم معمولا ضعيف‌تر است.

کنترل حالات روحي و رواني، مهم‌ترين اصل از سته ضروريه است

مدير کل دفتر طب سنتي وزارت بهداشت با اشاره به اينکه هزاران سال پيش که زندگي ماشيني نبود و همه مرکب نداشتند، ابوعلي‌سينا ورزش را مهم‌ترين اصل از شش اصل ضروري عنوان کرده است، افزود: اگر هر کس حداقل روزي 30 تا 40 دقيقه، پياده‌روي تند (ساده‌ترين ورزش روزانه) داشته باشد، براي مشکل کبد چرب که بالغ بر 50درصد افراد به علت کم‌تحرکي و نوع تغذيه به آن مبتلا هستند و يکي از معضلات اصلي امروز ما است، بسيار کمک‌کننده خواهد بود.

وي با تاکيد بر اهميت اصل اعراض نفساني(حالات روحي و رواني شامل غم و غصه، شادي، ترس و...)، به عنوان آخرين اصل سته ضروريه، تاثير آن را بر سلامتي، از بقيه اصول مهم‌تر دانست و گفت: اگر اين‌ها و اين استرس‌ها به انسان وارد شود، تمامي اصول ديگر را تحت تاثير قرار مي‌دهد که در اين خصوص حکماي ما توصيه به کاهش استرس با توکل بر خدا کرده‌اند و اينکه همه آنچه وظيفه بندگي ماست، انجام دهيم و نتيجه را به خدا واگذار کنيم.

مشاور وزير بهداشت در پايان به صورت خلاصه و در قالب چند توصيه بدون هزينه و بسيار کمک‌کننده به حفظ تندرستي، مردم را به خوردن غذا با اشتهاي واقعي و نه فقط با توجه به فرارسيدن زمان مصرف آن وعده در روز، دست کشيدن از غذا قبل از سير شدن کامل، خوب جويدن غذا، مصرف يک نوع غذا در هر و