رفع تشنگي‌در‌ماه‌مبارک‌رمضان‌از ديدگاه‌طب‌ايراني
خانم دکتر محمدي متخصص طب ايراني و معاون آموزشي دانشکده طب ايراني دانشگاه علوم پزشکي ايران در خصوص ماه مبارک رمضان و عادات تغذيه‌اي در اين ماه به ارائه سلسله راهکارهاي علمي پرداخته اند که بطور مرتب در اختيار علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت. آنچه در ادامه مي‌آيد بايد‌ها و نبايدهاي رفع تشنگي از ديدگاه طب ايراني ميباشد.
311685.mp3
رفع تشنگي‌در‌ماه‌مبارک‌رمضان‌از ديدگاه‌طب‌ايراني
خانم دکتر محمدي متخصص طب ايراني و معاون آموزشي دانشکده طب ايراني دانشگاه علوم پزشکي ايران در خصوص ماه مبارک رمضان و عادات تغذيه‌اي در اين ماه به ارائه سلسله راهکارهاي علمي پرداخته اند که بطور مرتب در اختيار علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت. آنچه در ادامه مي‌آيد بايد‌ها و نبايدهاي رفع تشنگي از ديدگاه طب ايراني ميباشد.
يکي از عمده‌ترين مسائلي که روزه‌داران در ماه رمضان با آن مواجه مي شوند کم‌آبي و تشنگي است. مخصوصاً اگر ماه رمضان در فصول گرم سال قرار گرفته باشد که ساعات طولاني روز و گرماي هوا، مسأله کم‌آبي و تشنگي را تشديد مي‌کند. توجه به اين امر به اين علت اهميت دارد که کم‌آبي باعث اختلال در وضعيت آب و الکتروليتها در بدن شده و سلامتي را به مخاطره مي‌اندازد.
يکي از عمده‌ترين مسائلي که روزه‌داران در ماه رمضان با آن مواجه مي شوند کم‌آبي و تشنگي است. مخصوصاً اگر ماه رمضان در فصول گرم سال قرار گرفته باشد که ساعات طولاني روز و گرماي هوا، مسأله کم‌آبي و تشنگي را تشديد مي‌کند. توجه به اين امر به اين علت اهميت دارد که کم‌آبي باعث اختلال در وضعيت آب و الکتروليتها در بدن شده و سلامتي را به مخاطره مي‌اندازد.
براي جلوگيري از تشنگي در طول روزه‌داري چه کارهايي را نبايد انجام دهيم؟
- در وعده سحري از مصرف غذاهاي خشک و پرادويه و تند، غذاهاي سرخ شده و پرچرب و شيرين و همچنين از مصرف زياده از حد گوشت بايد پرهيز نمود.
- مصرف آب در بين وعده‌هاي غذايي به منظور پيشگيري از تشنگي کار صحيحي نيست زيرا باعث بروز نفخ و اختلال هضم غذا مي‌شود.
- در اين ماه مصرف قهوه، کاکائو و چاي پر رنگ به علت مدر بودن تشنگي را تشديد مي‌کند.
- در وعده افطار و سحر حتي‌الامکان کمتر از غذاهاي نشاسته اي استفاده شود زيرا اين غذاها براي هضم شدن احتياج به آب بيشتري دارند.
- از غذاهايي مانند حليم، کله پاچه، کباب و ماهي بخصوص در وعده سحر بايد پرهيز نمود. اين گونه غذاهاي غليظ براي هضم، حرارت بيشتري را به سمت معده جلب مي‌کنند و بديهي است که با افزايش حرارت معده، نياز به آب نيز افزايش مي‌يابد. به علاوه خلط غليظ توليد شده توسط اين غذاها، در عروق به راحتي حرکت نمي‌کند و براي حرکت نياز به ترقيق توسط آب دارد و تشنگي را تشديد مي‌نمايد.
- مصرف آب يخ گرچه در ابتدا و در ظاهر باعث فرونشاندن تشنگي مي‌شود ولي در نهايت تشنگي را تشديد مي‌نمايد.
- از غذاهاي بسيار شور مثل گوشتهاي نمک‌سود، تن ماهي يا ماهي شور بايد پرهيز نمود.
- غذاهايي که در آنها مقدار زيادي سير به کار رفته، باعث افزايش تشنگي مي‌شوند.
- از خوابيدن بلافاصله پس از غذا در وعده سحري، بخصوص در صورتي که غذاي با طبيعت گرم مصرف شده باشد، بايد پرهيز نمود.
- در طول روزه‌داري بايد از ورزشهاي سخت و معرق و حرکات ايروبيک پرهيز کرد زيرا باعث بروز کم‌آبي شديد در بدن مي‌شوند.
- در ماه رمضان، در طول روز از حمامهاي بسيار داغ، سونا و...بايد اجتناب ورزيد، زيرا تعريق بيش از حد در اين حمام ها، باعث بروز کم‌آبي مي‌شود.
- براي رفع تشنگي پس از افطار، آب سرد را به يکباره نبايد نوشيد بلکه بايد مزه مزه کرده و جرعه جرعه بنوشند، زيرا به يکباره نوشيدن آب سرد حرارت غريزي بدن را از بين مي‌برد.
- در مطالعه‌اي در آلمان بيان شد که براي پيشگيري از بروز عوارض کم‌آبي در طي ماه رمضان از کار کردن کارگران مسلمان در قسمتهايي از کارخانجات که به مقتضاي کار با گرماي بيش از حد سر و کار دارند ( مثل کوره‌ها و....) جلوگيري شده و به طور موقت محل کار ايشان تعويض يا ساعت کارشان کم مي‌شود. توجه به اين نکته توسط کارفرمايان محترم در کشور ما نيز توصيه مي‌گردد.
- کساني که از داروهاي خشک‌کننده استفاده مي‌کنند (مانند آنتي‌بيوتيک‌ها و... ) بايد زمان مصرف آنها را در شب پس از افطار قرار دهند و حتي‌الامکان در وعده سحر از اين داروها استفاده نکنند.
مصرف چه موادي ما را از تشنگي در طول روزه‌داري در امان مي‌دارد؟
- شروع افطار بهتر است با خرما و آب ولرم يا شير ولرم باشد.
- به عنوان غذاي ابتداي افطار، مصرف انواع سوپها و اسفيدباجات توصيه مي‌گردد.
- افرادي که معده گرم و خشک دارند ميتوانند از فرني‌هايي که از آرد جو و روغن بادام و شکر تهيه شده است استفاده نمايند.
- مصرف مرباي آمله نيز در وعده افطار يا سحر در برطرف کردن تشنگي مؤثر است.
- حکيم محمد اعظم خان در کتاب اکسير اعظم مي‌نويسد: "کساني که در روزه از تشنگي اذيت يابند، آب باقلا و آب نخود نبايد بخورند (غذاهايي که در آنها باقلا يا نخود با آب پخته شده باشد نخورند)، چرا که هر دو عطش‌آورند و به جاي آن از مخلوط سرکه و روغن زيتون ( به عنوان چاشني غذا) استفاده کنند و اگر تشنگي شديد باشد، شربت جلاب بنوشند تا آب را به قسمتهاي مختلف بدن برساند."
- از جمله بهترين شربتها براي رفع تشنگي در اين ماه عبارتند از ماء الشعير، شربت ليمو، شربت نارنج يا بالنگ، شربت سکنجبين ساده، آب انواع ميوه‌ها از جمله انار، سيب، به و گلابي علاوه بر تقويت معده در رفع تشنگي در اين ماه بسيار کارآمد هستند.
- مصرف ميوه‌هايي از جمله خيار، هندوانه، خربزه، انگور، گلابي و زردآلوي تازه يا برگه زردآلو خيسانده در آب و آلبالو در ماه رمضان براي جلوگيري از تشنگي در طول روز مفيد است. البته مصرف ميوه‌ها بايد حداقل يک تا يک و نيم ساعت با زمان غذا خوردن فاصله داشته باشد.
- بهتر است از سبزيجاتي از جمله کاهو و برگ خرفه (چه به صورت خام و چه به صورت پخته) در اين ماه در رژيم غذايي استفاده شود.
- يکي از بهترين ترکيباتي که مصرف آن براي جلوگيري از تشنگي در وعده سحر توصيه مي‌شود، تخم خرفه خيسانده در دوغ است.
علاقه مندان ميتوانند در صورت تمايل همه روزه (شنبه تا چهارشنبه) از ساعت 8.30 تا 15 توسط اساتيد و متخصصين طب ايراني در سلامتدکه بهشت واقع در خيابان وحدت اسلامي، نبش بهشت ويزيت شوند.
تهيه خبر: سيما کي‌خاني
:
