زخم بستر یکی از مشکلات شایع در افرادی است که به دلیل بیماری یا ناتوانی مدت طولانی بستری هستند. این زخم‌ها به خاطر فشار طولانی‌مدت روی پوست و بافت‌های زیرین ایجاد می‌شوند و درمان آن‌ها گاهی چالش‌برانگیز است.

گروهی از متخصصین طب و داروسازی سنتی در دانشگاه علوم پزشکی ایران تجربه‌ای از درمان موفق زخم بستر با استفاده از روغن ریشه گیاه ابوخلسا با نام علمی Arnebia euchroma را سال 2022 در مجله معتبر Journal of Contemporary Medical Sciences به چاپ رساندند.

ابوخلسا چیست؟

ابوخلسا یا هواچوبه گیاهی است که در مناطقی از شمال آفریقا، آسیا و در جنوب شرقی ایران رشد می‌کند. ریشه قرمز رنگ این گیاه، که بخش اصلی مورد استفاده آن در درمان است، حاوی موادی است که خواص ضدالتهابی، ضدمیکروبی و ترمیم‌کننده دارند و از قدیم در طب سنتی ایران برای درمان زخم‌ها و التهاب‌های پوستی به کار می‌رفته است.

یک تجربه واقعی

خانمی ۵۲ ساله که به دلیل التهاب نخاع، دچار ضعف حرکتی در دست‌ها و فلج پاها شده بود، به کلینیک زخم مراجعه کرد. او دچار زخم های متعدد بستر در نواحی پشت بدن شده بود. این زخم‌ها در دسته‌بندی درجه سوم قرار داشتند، یعنی پوست به‌طور کامل از بین رفته بود، اما استخوان یا عضله درگیر نشده بود.

این بیمار قبلاً با روش‌هایی مثل آنتی‌بیوتیک، پانسمان پیشرفته و اوزون‌درمانی تحت درمان قرار گرفته بود، اما پاسخ مناسبی دریافت نکرده بود. به همین دلیل، درمان با روغن ابوخلسا روزی دو بار شروع کرد. پس از دو هفته، نشانه‌های بهبودی دیده شد و در نهایت پس از هشت هفته، زخم‌ها کاملاً بسته شدند.

روغن ابوخلسا بر اساس دستور حکمای طب ایرانی در کتاب قرابادین با افزودن ریشه پودر شده ابوخلسا به روغن زیتون گرم شده و کمی موم تهیه شد.

چطور زخم‌های بیمار بهبود یافتند؟

در هفته اول شروع درمان، ترشحات بیشتر شد، اما بوی بد نداشت. پس از ۱۰ روز، بافت زخم‌ها صورتی و سالم شد و بافت ترمیمی تشکیل شد. تا هفته سوم، عمق زخم‌ها کم شد و در هفته ششم، زخم‌ها به‌طور قابل‌توجهی کوچک شدند. در نهایت، پس از هشت هفته، زخم‌ها کاملاً بسته شدند و اثری از آن‌ها باقی نماند.

جمع بندی:

این مطالعه نشان می دهد ابوخلسا با خواص آنتی اکسیدانی، ضد التهابی و ضد میکروبی و ترمیم کنندگی توانسته است با کنترل عفونت و التهاب، به رشد سلول های جدید پوست و تشکیل بافت سالم کمک کند.

بر اساس نتایج این مطالعه، همان پژوهشگران توانستند اثرات روغن ابوخلسا را در یک مطالعه کارآزمایی بالینی بر تعداد بیشتری از بیماران با زخم بستر بررسی کنند و نتایج آن را چند سال بعد منتشر کنند.

منبع:

Mohhamadi Kenari, H., Erabi, S., & Ghobadi, A. (2022). The effectiveness of topical Arnebia euchroma Oil in the treatment of Pressure Ulcer: A Case Report: Arnebia euchroma Oil in the treatment of Pressure Ulcer. Journal of Contemporary Medical Sciences, 8(6), 420–423. https://doi.org/10.22317/jcms.v8i6.1276

تهیه و تنظیم:

دکتر مریم تقوی شیرازی