به گزارش روابط عمومی دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی ایران، دکتر ملیحه الزمان مومنی ها،پزشک و دانشجوی دکتری تخصصی طب ایرانی در مطلبی علمی در خصوص اصول تغذیه سالم با طب ایرانی در مدیریت ریفلاکس گفت: 

بیماری ریفلاکس معده به مری که به علت ضعف دریچه عضلانی انتهای مری ایجاد می شود، یک بیماری شایع برای همه گروه های سنی و هر دو جنس است . شیوع جهانی ریفلاکس با گذشت زمان در حال افزایش است. ریفلاکس در ایران نیز طی دو دهه اخیر افزایش یافته است.

در ریفلاکس امکان برگشت محتویات معده به مری وجود داشته و باعث ایجاد علائم بالینی عمدتا بصورت سوزش سر دل ( پشت جناغ سینه) و برگشت اسید معده به مری و تلخی و ترشی دهان می گردد که در وضعیت خوابیده بدتر می شود. همچنین گاهی با علائمی مانند درد قفسة سینه (شبیه بیماری قلبی)، تظاهرات ریوی مانند آسم،  سرفه مزمن و عفونت های مکرر ریوی، مشکلات در حنجره مثل گرفتگی و خشونت صدا و یا اختلالات خواب و حتی خرابی دندان ها بروز می کند. این بیماری علی رغم ماهیت خوش خیمی که دارد، اغلب کیفیت زندگی مبتلایان را مختل می کند.

بیماران علائم بیماری ریفلاکس را حداقل یک بار در هفته و به خصوص بعد از وعده های غذایی حجیم تجربه می‌کنند.

اصلاح سبک زندگی یکی از مهمترین راهکارها در پیشگیری و مدیریت این بیماری شایع است.

در طب ایرانی تدابیر ساده و کاربردی برای اصلاح تغذیه در این زمینه توسط حکما توصیه شده است:

• غذا را در محیط آرام و با نشاط مصرف کرده، حین غذا خوردن صحبت نکند.
• از نوشیدن آب سرد بویژه در حالت ناشتا بپرهیزد.
•  قبل از شروع احساس گرسنگی غذا نخورد و هنوز مقداری اشتها باقیست، از خوردن دست بکشد.
•  از مصرف چند نوع غذا در یک وعده غذایی پرهیز کند.
•  از ریزه ‌خواری پرهیز کرده و غذا را در وعده‌های منظم مصرف نماید.
•  غذا را خوب جویده و به آرامی فرو برد.
•  از مصرف هرگونه مایعات حتی آب، همراه با غذا و تا یکساعت پس از غذا پرهیز کند.
•  در صورت تمایل به مصرف سالاد یا سوپ بهتر است نیم تا یکساعت قبل از غذای اصلی مصرف شوند.
•  از مصرف ماست همراه با غذا پرهیز کند. توصیه می شود ماست به عنوان میان وعده و همراه با مصلحش مانند نعنا و گلبرگ گل محمدی مصرف نمود.
•  همراه غذا سبزی خوردن منعی ندارد. اما بدون پیاز و پیازچه و تره و شاهی باشد.
•  بویژه هنگام بروز علائم محدودیت در مصرف غذاهای ترش، شور، تند یا چرب را رعایت کند.
•  از زیاده روی در مصرف شیرینی ها مخصوصاً بعد از غذا اجتناب کند. مصرف یک قاشق مربا یا رب به کم شیرین بدون شهد، بعد از هر وعده غذا توصیه می شود.
•  درصورتی که بیمار منع مصرف شیرینی ها را نداشته باشد، مرباهای به، هویج، سیب، گل محمدی و بالنگ بدون شهد با نان برشته برای صبحانه توصیه می شود.
•  مصرف غذاهای با هضم آسان مانند گوشت های لطیف بریان و کبابی شده مانند مرغ و بلدرچین با کمی رب انار و سماق توصیه می‌شود.
•  برنج را ترجیحا به صورت آبکش شده و قاطی با سبزیجات مصرف کند.
•  نان سفید و لواش را محدود می کند. نان برشته و یا خشک سبوس دار توصیه می شود.
•  به عنوان میان وعده از مویز، بادام و پسته بوداده، استفاده کند.
•  هنگام بروز علائم، میوه های تازه و آبدار مثل خیار و هندوانه را محدود کرده و از پخته شده آنها مثل کمپوت سیب و گلابی استفاده کند. در فصل خرمالو، از آن غافل نشوند.
•  حتی المقدور مصرف غذاهای دیر هضم مانند ماکارونی، لازانیا، غذاهای سرخ کردنی و چرب و غذاهای حاوی انواع رشته‌های خمیری (مانند آش رشته) را کاهش دهد.
•  از مصرف انواع فست فود، سوسیس، کالباس، انواع سس ها و سایر تنقلات مصنوعی مانند پفک، ژله و... پرهیز کند.
•  انواع نوشیدنی های کافئین دار، گازدار و دوغ بویژه با غذا محدود شود.
•   چای پررنگ کهنه، شکلات، قهوه و نعنا و مرکبات ترش ریفلاکس را تشدید می کند.
•  تا دو ساعت پس از مصرف غذا نخوابد. دراز کشیدن به پهلوی راست، کمی پس از غذا خوردن اشکال ندارد.
•  تا دو ساعت پس از مصرف غذا از فعالیت فیزیکی شدید اجتناب کند، قدم زدن آهسته بعد از غذا به هضم غذا کمک میکند.
• تا دو ساعت پس از غذا خوردن از حمام کردن اجتناب کند.

توجه: کاهش وزن در مبتلایان با افزایش وزن و چاق بسیار ضروری است.

منابع:

درمان گام به گام ریفلاکس مری به معده با طب ایرانی، انتشارات ایرانیان طب، 1400